Maandelijks archief: juli 2025

Promovendi

Vanaf september 2025 begeleid ik het doctoraatsproject van Steven Van de Putte. Dat betekent dat ik drie promovendi mag begeleiden op dit moment:

Semmy Claassen doet aan de Universiteit Utrecht onderzoek naar leesculturen, jongeren en sociale media in Nederlandstalige regio’s. Promotor: Els Stronks. Copromotoren: Niels Kerssens en ikzelf.

Jet Oosterheert doet aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool Groningen onderzoek naar poëzieonderwijs in de bovenbouw van het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs in Nederlandstalige regio’s. Promotor: Mathijs Warrens. Copromotoren: Margreet Luinge en ikzelf.

Steven Van de Putte doet aan de Universiteit Gent onderzoek naar de geschiedenis en functie van Dichter des Vaderlands / Dichter der Nederlanden in België, Nederland, Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika. Promotor: Yves T’Sjoen. Copromotoren: Henriëtte Louwerse en ikzelf. Doctoraatsbegeleidingscommissielid: Renée Vulto.

Adviescommissie Podiumliteratuur

Sinds mei 2024 zetel ik in de Adviescommissie Podiumliteratuur van Literatuur Vlaanderen. Dit doe ik samen met Annemarie Estor (voorzitter), Elten Kiene, Adefioye Tundé en Rashif El Kaoui. De commissie wordt ondersteund door Stefanie Luppens, Lien Heselmans en Marieke Roels van Literatuur Vlaanderen.

Literatuur Vlaanderen rekent voor inhoudelijk advies over subsidieaanvragen, projectvoorstellen en beoordelingsprocedures op adviescommissies. Daarin zitten experts in een bepaald genre of thema: auteurs, vertalers, journalisten, academici, uitgevers of bestuursleden van een literaire vereniging. 

De Adviescommissie Podiumliteratuur beoordeelt subsidieaanvragen voor werkbeurzen. Dat is nieuw in 2024: auteurs die literatuur op een mondelinge manier overbrengen aan een publiek, zoals slamdichters, spoken word auteurs, podiumauteurs en literair performers, kunnen nu ook een werkbeurs aanvragen.

Meer informatie: Adviescommissie podiumliteratuur | Literatuur Vlaanderen

Spreken stenen (2024) nu op YouTube

Mooi nieuws! De documentaire Sprekende stenen (2024) is vanaf nu op YouTube te zien. Samen met studenten Nederlands werkte ik mee aan de film, waarin documentairemaker Suzanne van Leendert prachtig in beeld brengt hoe straatgedichten leven in Utrecht. Uiteenlopende inwoners van de stad vertellen hoe ze zich op een persoonlijke manier verhouden tot een bepaald straatgedicht.

Je bekijkt de documentaire (50 min.) via onderstaande link.

(Ook versies met Nederlandse en Engelstalige ondertiteling staan online.)

Link: https://www.youtube.com/@SuzannevanLeendert

Annie M.G. Schmidt

Op 21 mei 2025 was het 30 jaar geleden dat Annie M.G. Schmidt overleed. Daarom gaf ik in Trouw en op De Reactor vijf redenen waarom Schmidt postuum de P.C. Hooft-prijs zou moeten krijgen.

Trouw (900 woorden): https://lnkd.in/e2wshxge

De Reactor (3.000 woorden, met geweldige citaten uit haar fantastische oeuvre): https://lnkd.in/eybhqqyE

Beide stukken zijn gebaseerd op een lezing die ik op 18 september 2024 verzorgde in Bibliotheek Utrecht op de Neude, in opdracht van het Literatuurmuseum, Universiteit Utrecht en de bibliotheek.

80 keer 2 minuten

In 2025 is het 80 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog in Nederland ten einde kwam. Sinds 1945 is een unieke traditie van herdenken en vieren ontstaan. Ik mocht daarover een bijdrage schrijven voor de essaybundel ’80 keer 2 minuten’ die het Nationaal Comité 4 en 5 mei en Uitgeverij Boom samenstelden.

Ik dook in de geschiedenis van gedichten die voorgedragen zijn op de Dam in Amsterdam op 4 mei. Meer dan 20 jaar lang deden scholieren dat. Zij bevestigden in hun gedichten vooral de perspectieven die altijd al op de voorgrond traden op 4 mei. Sinds 2021 zijn het echter spoken word-teksten die miljoenen mensen tijdens de herdenking horen en zien. Amara van der Elst was daarin koploper. De keuze voor spoken word heeft een groot verschil gemaakt wat betreft de perspectieven en stemmen die naar voren komen in de 4-mei-gedichten.

In de essaybundel ’80 keer 2 minuten’ lichten wetenschappers, creatieve denkers en literaire auteurs belangrijke momenten uit de herdenkingsgeschiedenis uit, die ons denken over herinnering en het stilstaan bij onze vrijheid blijvend hebben veranderd. Het boek stond onder redactie van Eefje van den Akker, Sophie van den Bergh, Matthijs Kuipers en Pepijn de Koning.

Op donderdag 17 april 2025 presenteerden we het boek in boekhandel Broese in Utrecht. Ik werd toen live geïnterviewd over mijn hoofdstuk.

Oratie prof.dr. Hanneke van Eijken

Op 3 april 2025 hield Hanneke van Eijken haar oratie. Ze werd aan de Universiteit Utrecht benoemd tot hoogleraar ‘Rechtsstaat en democratie’. Voor de officiële portretfoto wilde ze niet alleen op de foto, maar met collega’s met wie ze graag samenwerkt. Die keuze past helemaal bij haar als wetenschapper en bij de titel van haar oratie: ‘We zijn een menigte. Duurzaam en samengesteld burgerschap in het huis van de gelaagde democratische rechtsstaat’.

Dit jaar gaven Hanneke en ik voor de derde keer samen de cursus ‘Narratieven in het recht’, waarin we verhaalanalyse en poëzieanalyse combineren met rechtsgeleerdheid.

Van links naar rechts: ikzelf, Caia Vlieks, Marjolein Cremer, Matti Warnez, Pauline Phoa, Jelmer Maarssen, Turkan Ertuna Lagrand, Jitske Mink en Viola Bex-Reimert. En vooraan natuurlijk Hanneke.

Course Hub rond literatuur en materialiteit

“Steen, boombast, perkament, arm of laptop? Stilus, veer, krijt of toetsenbord? In de Boothzaal van de Universiteitsbibliotheek ondervonden studenten hoe het materiaal dat ze gebruiken de ervaring van schrijven en lezen beïnvloedt. Ook de betekenis van de tekst kan erdoor veranderen. DUB schoof aan bij een Course Hub, een interdisciplinair project van de faculteit Geesteswetenschappen.”

Lees hier verder over de Course Hub die ik samen met collega’s Renske Hoff en Nike Stam opzette rond de cursussen ‘De dragers van literatuur’, ‘Medieval Celtic Palaeography’ en ‘Paleografie vroegmoderne tijd’: https://dub.uu.nl/nl/achtergrond/krijten-op-je-arm-wat-leer-je-daar-nu-van

Studenten aan het werk tijdens de bijeenkomst van de Course Hub. Foto: Renske Hoff.

Lezing in Oxford

Dinsdag 11 maart 2025 gaf ik een lezing over Candlelightpoëzie op de radio tijdens het congres ‘”I love you…to fragments” Love and desire expressed in graffiti, street poetry and short poetic fragments outside of the book’ aan Oxford University. Ik verzorgde de lezing op uitnodiging van Rachele Gusella, die net als ik onderzoek doet naar straatpoëzie.

Heffingsvers in Nederpop

Eind 2024 verscheen mijn artikel ‘Heffingsvers in Nederpop. Een Middelnederlands fenomeen in 20e- en 21e -eeuwse Nederlandstalige popmuziek’ in Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (140.3/4, december 2024, p. 201-227). Link https://doi.org/10.5117/TNTL2024.3/4.003.STAR

De Engelstalige samenvatting van dit Nederlandstalige artikel gaat als volgt:

It is generally assumed that accentual verse (heffingsvers), a medieval technique in which each line has a fixed number of stressed syllables and a varying number of weak or unstressed syllables, stopped existing in the Dutch language around the year 1700. This article shows that this is not true: accentual verse exists in modern Dutch-language pop songs (Nederpop). Auditory scanning of the forty most successful Dutch-language songs in the history of the Top 40 (1965-2023) shows that 43% of that corpus contains accentual verse. Chronologically throughout the years, the number of songs containing accentual verse increases, while classical meter decreases. In addition, full-rhyming end rhyme decreases, while assonant half-rhyme as end rhyme increases. Just as in the Middle Ages, verses with four stresses occur most frequently in this corpus. Researching accentual verse can teach us about literary-historical lines and the performativity of historical literary texts.

Sterre Leufkens interviewde me over dit onderzoek voor NEMO Kennislink. Link: https://www.nemokennislink.nl/publicaties/middeleeuws-ritme-terug-van-weggeweest/