Uitgelicht bericht

Onderzoek naar ‘poëzie buiten het boek’

CLICK HERE FOR ENGLISH

Kila van der Starre geeft een lezing in Perdu in Amsterdam in 2020. Foto: Annelies Verhelst.

Ik ben dr. Kila van der Starre, neerlandicus in dienst van de Universiteit Utrecht als Universitair Docent en werkzaam als freelance academicus en poëziecriticus.

In 2023 was ik voorzitter van de P.C. Hooftprijs 2024 voor poëzie, die ik samen met mijn medejuryleden toekende aan Astrid Lampe. Klik hier voor meer informatie.

Heb je interesse in een lezing, workshop, gastcollege, adviesgesprek, recensie of essay over poëzie in het algemeen of ‘poëzie buiten het boek’ (en/of poëzieonderwijs) in het bijzonder? Of ben je op zoek naar een presentator, moderator of interviewer? Contacteer me via deze pagina.

Foto door Annelies Verhelst (https://anneliesverhelst.com/).

Op vrijdag 12 februari 2021 verdedigde ik mijn proefschrift Poëzie buiten het boek. De circulatie en het gebruik van poëzie aan de Universiteit Utrecht (Moderne Nederlandse Letterkunde). Lees hier alles over mijn proefschrift en verdediging.

Mijn proefschrift kreeg de volgende prijzen toegekend:

Mijn artikel ‘A Media-Specific Analysis of Candlelight Poetry on the Radio. The World’s Longest-running Radio Poetry Show’ dat ik in december 2022 publiceerde in Journal of Radio & Audio Media kreeg de OSL Award 2023 voor ‘Best Peer-Reviewed Article’ toegekend. Het artikel is open access (klik hier).

Het proefschrift van Kila van der Starre is beschikbaar als gratis e-boek. Fotograaf: Sanne Donders. Omslagontwerp: Elgar Snelders.

In mijn onderzoek richt ik mij op het gebruik en de betekenis van poëzie in het alledaags leven. Ik ben geïnteresseerd in de manier waarop mensen poëzie gebruiken en laten circuleren buiten het boek. De zes casussen in mijn proefschrift zijn poëzie in de openbare ruimte (straatpoëzie), op social media (Instagrampoëzie), op lichamen (poëzietatoeages), in kranten (poëzie in rouwadvertenties), op gebruiksvoorwerpen (poëzieproducten van Plint) en op de radio (Candlelightpoëzie). Daarnaast heb ik gepubliceerd over poëzie op het podium (o.a. poetry slam), virale poëzie (o.a. poëzie op YouTube) en poëzieonderwijs.

Kila van der Starre geeft college aan middelbare scholieren tijdens De Inktaap 2019 in Rotterdam. Foto: Marco De Swart.

Op deze website is informatie te vinden over mij, mijn publicaties, mijn lezingen en andere poëziegerelateerde activiteiten. Ook post ik af en toe iets over de vorderingen van mijn onderzoek (zie hieronder).

.

.

.

.

.

Beschikbare (boek)publicaties:

Hier kun je informatie vinden over mijn proefschrift Poëzie buiten het boek. De circulatie en het gebruik van poëzie (2021).

.

.

.

Hier kun je meer lezen over de twee onderzoeksrapporten in de reeks Ongelijk maar eerlijk (Deel 1: maart 2021; Deel 2: mei 2022) die ik schreef in opdracht van het Overleg Literaire Organisatoren, Vlaams-Nederlands huis deBuren, de Vlaamse Auteursvereniging en Literatuur Vlaanderen.

.

9789460042669_dichters-van-het-nieuwe-millennium1-1024x918

Hier kun je meer lezen over het boek Dichters van het nieuwe millennium (2016), dat ik met Jeroen Dera en Sarah Posman samenstelde.

.

.

onderzoeksrapport cover

Hier kun je meer lezen over het onderzoeksrapport Poëzie in Nederland (2017), dat ik in samenwerking met Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds publiceerde.

.

.

straatpoeziekaart

Hier kun je meer lezen over de website www.straatpoezie.nl, die ik begin 2017 lanceerde. Hier vind je een blogpost van mij toen het 2000ste gedicht werd aangemeld.

.

.

woorden temmen81

Hier kun je meer lezen over het poëzie-doe-boek woorden temmen. 24 uur in het licht van Kila&Babsie (2018), dat ik samen met Babette Zijlstra publiceerde.

.

.

Hier kun je meer lezen over het themanummer van Spiegel der Letteren over ‘buiten het boek’ (nummer 59.2/3, verschenen in 2018) dat ik met Samuel Mareel samenstelde en inleidde.

.

.

Contact:

Heb je een vraag, een opmerking of een tip (bijvoorbeeld een interessant voorbeeld van poëzie buiten het boek)? Mail me gerust.

Lezing aan de Université Sorbonne in Parijs

Zaterdag 3 februari 2024 gaf ik een lezing over poëzie buiten de canon, aan de Sorbonne Universiteit in Parijs, tijdens een bijeenkomst van het onderzoeksproject Canon Factory. Dat project is een samenwerking tussen neerlandici, germanisten, anglicisten en scandinavisten.

Bastien Goursaud (Université d’Amiens) gaf een lezing over de reïnterpretatie van de canon als een orale traditie, door zich te richten op Britse spoken word in het algemeen en het werk van Kae Tempest en Patience Agbabi in het bijzonder. En John Sannaee (Université Paris 8) gaf een lezing over ‘counter-canonical heritage’, met een focus op minderheidsstemmen in de Britse spoken word-gemeenschap.

Met veel dank aan Kim Andringa voor de uitnodiging.

Documentaire Sprekende stenen

Screenshot uit de documentaire ‘Sprekende stenen’ (2024).

De opleiding Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit Utrecht en de studievereniging Awater organiseren samen op maandag 12 februari 2024 een vertoning van de documentaire ‘Sprekende stenen’ (2024) van Suzanne van Leendert. De film gaat over Utrechtse straatpoëzie en persoonlijke verhalen die Utrechters hebben bij die gedichten in de openbare ruimte.

Verschillende studenten Nederlands en universitair docent Kila van der Starre werkten mee aan de documentaire. Na de filmvertoning vindt er een Q&A plaats met de documentairemaker en het Team Straatpoëzie van de opleiding, onderdeel van de projectgroep Jeugd. Er is ook een gratis borrel.

De planning is als volgt:

Lees verder

Podcastaflevering met Helena Van Praet

Ik maakte voor De Reactor weer een podcastaflevering. Dit keer ging ik in gesprek met letterkundige Helena Van Praet over de poëzie van Rozalie Hirs en Anne Carson.

Helena Van Praet is assistent Nederlandse letterkunde en promovendus aan de Université Catholique de Louvain. Ze bereidt een proefschrift voor over de conceptuele poëzie van twee experimentele hedendaagse dichters: Rozalie Hirs (1965), Nederlandse dichter en componist, en Anne Carson (1950), Canadese dichter, vertaler en hoogleraar.

Beluister de podcast hier.

Eerder maakte ik een podcastaflevering voor De Reactor over spoken word, met Babs Gons en Seckou Ouologuem (klik hier) en een podcastaflevering over Nederlandstalige hiphop, met Aafje de Roest (klik hier).

OSL Award 2023 voor ‘Best Peer-Reviewed Article’

Mijn artikel ‘A Media-Specific Analysis of Candlelight Poetry on the Radio. The World’s Longest-running Radio Poetry Show’, dat ik in december 2022 publiceerde in Journal of Radio & Audio Media, kreeg de OSL Award 2023 voor ‘Best Peer-Reviewed Article’ toegekend.

Het artikel is open access (klik hier).

De jury schreef over mijn artikel:

The jury was impressed by the uniqueness of the case study and the utilisation of quali-quantitative methods. The article was well written and engaging, offering valuable original data in the form of survey results combined with insightful analysis of both the literary and formal dimensions of radio poetry.

Abstract van mijn artikel:

Since 1967 Jan van Veen has been reciting poems for the Dutch radio program Candlelight, the world’s longest-running radio poetry show. Candlelight poems almost always contain end rhymes and revolve around emotional themes. This article examines Candlelight poetry specifically as radio poetry. Three aspects are explored: the wide reach, the accessibility and the meaningful relationship between the linguistic and material code of the poems. The results of a survey conducted among Candlelight listeners are presented. And a material reading is given of a Candlelight poem, recited during a memorial broadcast on the MH17 plane crash in Ukraine in 2014.

Het artikel is open access (klik hier).

Astrid Lampe krijgt P.C. Hooftprijs 2024 toegekend

Astrid Lampe krijgt de P.C. Hooftprijs 2024 toegekend voor poëzie.

Met veel plezier werkte ik als voorzitter van de jury samen met mijn zeer inspirerende medejuryleden Tsead Bruinja, Kiki Coumans, Maarten van der Graaff en Alfred Schaffer om tot deze keuze te komen. Ik ben heel blij dat iedereen het nu mag weten.

Lees haar bundels, beluister haar voordrachten, bekijk haar poëzievideo’s en bewonder haar poëziecollages!

(Met veel dank aan het Literatuurmuseum.)

Klik hier voor meer informatie.

Interview in De Telegraaf

Twee pagina’s in De Telegraaf over straatpoëzie (samen met dichter Merel Morre ), meer dan 6 jaar nadat ik de website Straatpoezie.nl oprichtte, wie had dat durven dromen!

Tekst: Sigrid Stamkot voor De Telegraaf
Gedichten: Ida Gerhardt in Gorinchem, Martijn Sandberg in Amsterdam, Margerite Luitwieler in Amsterdam, zie www.straatpoezie.nl
Foto van mij: Myrthe van Veen

Het complete interview stond op 1 juli 2023 in de krant en is hier online te lezen, klik hier.

Mijn proefschrift, met een hoofdstuk over straatpoëzie, is nog steeds online verkrijgbaar als open access e-boek: klik hier.

Open access artikel over Candlelightpoëzie

Af en toe ga ik pannenkoeken eten met Jan ‘Mr. Candlelight’ van Veen. Tijdens mijn PhD werkten we samen aan een enquête die we verspreidden onder luisteraars van het poëzie-en-muziek-radioprogramma Candlelight dat Jan al sinds 1967 presenteert (en daarover werden we eens geïnterviewd door De Telegraaf).

Na het opnemen van een hoofdstuk over Candlelightpoëzie in mijn Nederlandstalige proefschrift (open access e-boek) wilde ik heel graag een Engelstalig artikel publiceren over dit fenomeen. Niet alleen omdat Candlelightgedichten zo fascinerend zijn, maar ook omdat anderen wel eens beweren dat het BBC-programma ‘Poetry Please’ het langslopende poëzieradioprogramma ter wereld is. En dat klopt niet, want dat is Candlelight.

Het peer-reviewed-artikel in Journal of Radio & Audio Media is open access en ik bespreek o.a. een casus die niet voorkomt in mijn proefschrift: ik analyseer de linguïstische en materiële code van een Candlelightgedicht over de MH17-aanslag. Van Veen droeg dat gedicht, ‘In rouw gedompeld ‘ van de dichter ‘Sadness’, voor op de radio op de dag van nationale rouw (23 juli 2014).

Mijn artikel ‘A Media-Specific Analysis of Candlelight Poetry on the Radio. The World’s Longest-running Radio Poetry Show’ is voor iedereen toegankelijk: klik hier.

Hieronder is de samenvatting te vinden.